در مغز چه اتفاقی می‌افتد که یک رویداد را اشتباه به خاطر می‌آوریم؟
تاریخ انتشار: ۳۰ مهر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۹۳۳۸۳۶
ایتنا - حافظه «کاذب» در واقع زمانی است که چیزی را به یاد می‌آوریم که اتفاق نیفتاده یا در زمان یا مکان دیگری رخ داده است.
مطالعه جدیدی که در همین زمینه منتشر شد، نشان می‌دهد مغز هنگام یادآوری یک خاطره نادرست، عملکرد خاص و متفاوتی دارد و فعالیت مغز بسته به اینکه یک خاطره درست یا نادرست را به خاطر می‌آورید، تغییر می‌کند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
به گزارش ایتنا و به نقل از ایندیپندنت، حافظه «کاذب» در واقع زمانی است که چیزی را به یاد می‌آوریم که اتفاق نیفتاده یا اساسا در زمان یا مکان دیگری رخ داده است. یادآوری رویدادها، تجربیات یا اطلاعات گذشته مرتبط با یک زمینه خاص مانند جشن تولد، نخستین قرار ملاقات یا آخرین باری که خرید کرده‌ایم، اصطلاحا با عنوان «حافظه رویدادی» یا همان «حافظه اپیزودیک» شناخته می‌شود.
این با حافظه معنایی که به دانش عمومی و واقعیت‌های غیرمرتبط با زمان یا مکان مربوط است و به گذشته خود فرد ربطی ندارد، متفاوت است. خاطرات رویدادی یا اصطلاحا اپیزودیک تا حد زیادی در ناحیه‌ای از مغز به نام هیپوکامپ کنترل می‌شوند، اما آنچه در زمان به خاطر آوردن اشتباهی رویدادها در ساختار مغز رخ می‌دهد، تاکنون برای دانشمندان یک معما بود.
بر اساس مقاله جدیدی که در روز ۲۶ سپتامبر در مجله مقاله‌های آکادمی ملی علوم ایالات متحده آمریکا (PNAS) منتشر شد، الگوی خاصی از فعالیت الکتریکی در هیپوکامپ وجود دارد که بلافاصله پیش از اینکه کسی یک خاطره کاذب را به یاد آورد، ایجاد می‌شود.
به گفته دانشمندان، این الگو با آن دسته از فعالیت‌های الکتریکی مغز که در زمان به خاطر آوردن رویدادهای درست و واقعی ایجاد می‌شوند، متفاوت است.
مایکل کاهانا، نویسنده اصلی این مقاله و استاد روانشناسی دانشگاه پنسیلوانیا، می‌گوید بررسی‌های پیشین نقش هیپوکامپ را در حافظه رویدادها نشان می‌داد ولی ما نمی‌دانستیم سیگنال‌های الکتریکی تولیدشده در این ناحیه در زمان به خاطر آوردن رویدادهای واقعی با سیگنال‌های الکتریکی تولیدشده در زمان به خاطر آوردن رویدادهای غیرواقعی فرق دارند.
نویسندگان این مقاله پیشنهاد می‌کنند که شناخت بهتر این فعالیت مغزی می‌تواند به ما کمک کند پیش‌بینی کنیم افراد چه زمانی قرار است یک خاطره نادرست ناراحت‌کننده راــ که بسیار از واقعیت دور است‌ــ به خاطر بیاورند.
برای نمونه، افراد مبتلا به اختلال اضطراب پس از سانحه اغلب تجارب آسیب‌زایشان را تحت شرایط امن و شرایطی که شباهتی با شرایط حادثه آسیب‌زا ندارند، تجربه می‌کنند. نویسندگان این مقاله می‌گویند که درمان‌های پزشکی جدید به لحاظ نظری می‌توانند برای نظارت و جلوگیری از این فعالیت مغز طراحی شود تا جلو فلاش‌بک یا اصطلاحا «حافظه تکرارشونده غیرارادی» را بگیرند.
پژوهشگران در این بررسی جدید، فعالیت الکتریکی را در هیپوکامپ بیماران مبتلا به صرع که پیش‌تر الکترودهایی در مغز آنها کاشته شده بود، ثبت کردند تا پزشکان بتوانند حمله‌های ناگهانی صرع آنها را بررسی و ردیابی کنند.
تیم تحقیقاتی ابتدا از بیماران خواست فهرستی از واژگان نامرتبط از جمله «پیتزا» و «ساعت» را بخوانند و پس از استراحتی کوتاه، آن کلمات را به هر ترتیبی به خاطر بیاورند.
پیش از خواندن فهرست کلمات «هدف»، به شرکت‌کنندگان فهرست متفاوتی از کلمات نشان داده شد که ممکن بود خاطرات آنها را دچار اشتباه کند. در چنین آزمون‌های حافظه رویدادی، منبع کلمات، کلمات را از نظر مفهومی با یکدیگر مرتبط می‌کند. به عبارت دیگر از طریق فهرست کلماتی که این کلمات در آن فهرست ارائه شده‌اند.
به گفته دانشمندان، ریتم فعالیت الکتریکی در هیپوکامپ زمانی که بیماران کلمه‌ای را به‌درستی از فهرست هدف به خاطر می‌آوردند، با زمانی که کلمه‌ای را خارج از فهرست و به‌اشتباه به خاطر می‌آوردند، به طور چشمگیری متفاوت بود. این فعالیت الکتریکی کمتر از یک ثانیه پیش از به زبان آوردن کلمه ظاهر و سپس به‌سرعت محو می‌شد.
همچنین اگر یک بیمار کلمه‌ای را به‌اشتباه از فهرست دیگری به خاطر می‌آورد، ریتم هیپوکامپ فرد بیشتر شبیه به ریتمی بود که هنگام یادآوری کلمات صحیح دیده می‌شود. اما زمانی که افراد در آزمایش کلمه‌ای را به زبان می‌آوردند که هرگز به آنها نشان داده نشده بود، ریتم بسیار متفاوتی ظاهر می‌شد.
نویسندگان مقاله جدید این فرضیه را طرح کردند که این موضوع احتمالا به این دلیل است که بیماران وقتی خاطره هر دو فهرست کلمات را ثبت می‌کردند، در یک زمینه موقعیتی یکسان بوده‌اند. موقعیت یکسان در اینجا یعنی نشستن روی یک صندلی در یک اتاق یکسان. به عبارت دیگر، زمینه مشترک خاطرات در مغز را به یکدیگر شبیه‌تر می‌کرد.
دانشمندان در آزمایش دوم، از افراد خواستند واژه‌های مرتبط را که در قالب گل، میوه و حشرات طبقه‌بندی شده بودند، بخوانند و به خاطر بیاورند. در این آزمون نیز اهمیت زمینه موقعیتی نشان داده شد. برای نمونه زمانی که فرد یک کلمه نادرست اما مشابه از فهرست گل‌ها را به خاطر آورد، مانند آفتابگردان به جای سوسن، ریتم هیپوکامپ آنها بیشتر شبیه حالتی بود که در آن یک کلمه کاملا نامرتبط مانند ساعت به خاطر آورده شود.
نویسندگان این مقاله می‌گویند که این یافته‌ها ممکن است این مسئله را توضیح دهد که هیپوکامپ چگونه میان خاطرات مشابه ساخته‌شده در زمینه‌های مختلف تمایز قائل می‌شود‌ــ برای مثال، میان آنچه برای شام امشب پخته‌اید در مقایسه با آنچه برای شام دیشب پخته‌اید.
به گفته آنها، این ممکن است راه را برای درمان‌های جدید بیمارانی که یادآوری حافظه در آنها تضعیف شده است، هموار کند. با این حال، هنوز مشخص نیست آیا این امضاهای الکتریکی واقعا مسئول خاطرات نادرست‌اند یا این هم‌زمانی صرفا یک هم‌زمانی تصادفی است. به گفته دانشمندان، بررسی‌های آینده می‌تواند این موضوع را با استفاده از دستکاری عملی فعالیت‌های مغزی کشف کند.
منبع: ايتنا
کلیدواژه: حافظه مغز آلزایمر حافظه کاذب حافظه اپیزودیک خاطرات فعالیت الکتریکی کلمه ای یک خاطره
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.itna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ايتنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۹۳۳۸۳۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
تلقین، خاطرات را تغییر می‌دهد!/ اثر تصویرسازی ذهنی بر حافظه
تاکنون به این نکته توجه کرده‌اید که خاطرات لحظات احساسی‌تان چقدر پررنگ و واضح در ذهنتان نقش بسته است؟ این موضوع از نظر علمی اثبات شده است و به نحوی است که خاطرات ثبت شده در لحظات عاطفی، چه شیرین باشند و چه تلخ، از دیگر خاطرات ماندگارتر هستند و همچنین قابلیت تحریف بیشتری هم دارند.
تحقیقات نشان می‌دهند که خاطرات در گذر زمان می‌توانند تحریف شوند. این تحریفات در بسیاری از مواقع می‌توانند ناشی از تلقین‌های ذهنی باشند. احساسات نقش زیادی در شکل‌گیری حافظه دارند اما می‌توانند در مقابل میزان تحریف‌پذیری خاطرات را افزایش دهند.
در سال ۲۰۱۴، مطالعه ای درمورد تاثیر تلقین بر حافظه و به وجود آوردن خاطرات کاذب صورت گرفت که در ادامه این مطلب آن را بررسی می‌کنیم.
موضوع مطالعه این تحقیق، مقایسه نیروی احساسات و قدرت تلقین بر تغییر ساختار حافظه است. در آزمایش‌های عملی، به شرکت‌کنندگان تصاویری نمایش و پس از آن توضیحاتی شرح داده شد. بعد از این مراحل، برای بررسی نتایج و مقایسه آنها با یکدیگر، از شرکت‌کنندگان درباره احساساتشان درمورد دیده‌ها و شنیده‌ها سوالاتی پرسیده شد. محققان درباره پاسخ‌ها چنین می‌گویند: جواب شرکت کننده‌ها با برانگیختگی احساسی همراه بود. به شکلی که نسبت به دیده‌ها و شنیده‌هایشان، بسیار شدیدتر واکنش نشان دادند و این موضوع به دلیل تاثیر متقابلی است که تلقین و داستان‌سازی ذهنی بر فرآیند شکل گیری خاطرات می‌گذارد.
این تحقیق نشان داده است که افراد با تصویرسازی کردن، بخش زیادی از حافظه را تشکیل می‌دهند؛ به صورتی که ممکن است فرد با موضوعی برخورد مستقیم و حقیقی نداشته باشد اما با تصور آن موقعیت، تصویر مجازی را در ذهن خود بسازد و آن را پرورش دهد.
این مسئله در مواقعی مثل مواجهه با ترس و اضطراب می‌تواند شدیدتر بروز کند. هنگامی که یک فرد در موقعیت ترس قرار می‌گیرد، بیشتر از شرایط محیطی، نسبت به خاطر ذهن و تصوراتش آشفته می‌شود.
مطالعات نشان می‌دهند که تاثیر تلقین و تصویرسازی بر خاطرات عاطفی منفی بیشتر است. در این راستا می‌توان به مثال موقعیت وحشت‌زا که به اشاره شد استناد کرد.
به طور کلی این تحقیق سعی در اثبات قدرت و اثرگذاری تلقین و تصویرسازی‌های ذهنی خصوصا درمورد خاطرات عاطفی دارد.
منبع: CogBlog
ترجمه: تکتم شریفی نژاد – خبرنگار تحریریه جوان قدس
امیدواری ژینولا به کامبک پاری سن ژرمن مقابل دورتموند: آنها از نظر جسمانی، تکنیکی و تاکتیکی آماده هستند